Nie samym BALem… [cz.2/2]

Istnieje na świecie wiele inicjatyw zajmujących się feministycznym projektowaniem, radykalną geografią, walką o prawa kobiet w branży architektonicznej czy przybliżaniem postaci zasłużonych, choć wciąż mało znanych architektek. Sprawdźcie, co w tych obszarach projektowania dzieje się w Szwecji, Włoszech czy Wielkiej Brytanii.

MYCKET

Grupa ze Sztokholmu ma na pokładzie architektki, projektantki, projektantki wnętrz, artystki, wykładowczynie, naukowczynie i stolarki. W nurcie intersekcjonalności, poprzez praktyki artystyczne, badają wzajemne przenikanie się kwestii płci z perspektywą klasową, queer czy potrzebami aktorów nie-ludzkich. Prowadzą wykłady, projektują wnętrza i przestrzenie publiczne, ale też tworzą produkcje teatralne, kostiumy i wystawy. Na Triennale Architektury w Oslo w 2022 roku zaprezentowały instalację dotyczącą klubów nocnych i przestrzeni przyjaznych osobom LGBTQ+. Polecamy lekturze współredagowaną przez Mycket publikację Feminist Futures of Spatial Practice (dostępną do pobrania w PDF w języku angielskim). 

IG: @mycket_

EDIT 

To kolektyw z siedzibą w Londynie. Prowadzą badania, piszą, projektują architekturę, wystawy i przedmioty. Eksplorują przede wszystkim temat pracy opiekuńczej i role płciowe z nią związane. Ich abstrakcyjne skojarzenia i artystyczne interpretacje rozwiązań na rzecz sprawiedliwego podziału obowiązków domowych są prezentowane na ważnych wystawach i wydarzeniach architektonicznych. Ich instalacja Gross Domestic Product – czyli odkurzacz na trzy rury, stworzony w intencji kolektywizacji prac domowych – była prezentowana podczas Triennale Architektury w Oslo w 2019 roku. Ostatnio Marianna Janowicz (tak! w tym kolektywie jest jedna Polka, pozdrawiamy!) stworzyła instalację o wentylacji i wilgoci kontestującą brytyjskie praktyki przestrzenno-architektoniczno-sanitarne suszenia prania. Projektantki z Edit są również autorkami architektury wystawy How do we live now w Barbicanie poświęconej twórczości kolektywu Matrix, kolejnego feministycznego kolektywu projektowego, działającego w Wielkiej Brytanii w latach 80.

IG: @edit.clltv

BLACK FEMALES IN ARCHITECTURE (BFA)

Wiecie, że obecnie wśród wszystkich architektów i architektek w Wielkiej Brytanii 83% to osoby rasy białej, 78% to mężczyźni, a czarnoskóre kobiety stanowią tu mniej niż 1%?* W odpowiedzi na te nierówności cztery architektki z Londynu założyły BFA, które sieciuje czarnoskóre projektantki różnych branż i działa na rzecz zwiększania ich widoczności. Promuje różnorodność w zawodzie oraz tworzy platformę wzajemnego wsparcia na kanałach społecznościowych i internetowych komunikatorach. Organizuje również warsztaty i szkolenia biznesowe. Podczas Biennale Architektury w Wenecji w 2023 roku w Arsenale można było obejrzeć film, gdzie założycielki BFA opowiadały o swojej inicjatywie.

IG: @blackfemarc

* Źródło: Black Females in Architecture, https://www.blackfemarc.com, [dostęp: 10.11.2023].

ARCHITEXX

Ta feministyczna organizacja działa w Stanach Zjednoczonych, zrzesza praktyczki i teoretyczki, a jej założycielką jest Lori Brown, profesora architektury na Uniwersytecie Syracuse i autorka ważnych dla dziedziny książek o feminizmie w praktyce projektowej czy wpływie ustawodawstwa na relacje przestrzenne architektury szpitali, schronisk dla kobiet i klinik aborcyjnych. ArchiteXX działają na rzecz równości płci w architekturze. Są inicjatorkami globalnej akcji #wikiD (Women. Wikipedia. Design), czyli dodawania biogramów kobiet projektantek do Wikipedii. W 2018 roku zorganizowały i kuratorowały wystawę Now What?! Advocacy, Activism, and Alliances in American Architecture since 1968 w Nowym Jorku, poświęconą historii osób ze środowiska architektonicznego działających na rzecz wspierania praw obywatelskich, osób LGBTQ+ i ruchów feministycznych.

IG: @_architexx

REBEL 

To włoska inicjatywa na rzecz promowania kobiet architektek. Wykładają, prowadzą warsztaty, promują kobiety w architekturze poprzez różne akcje, instalacje i petycje. Prowadzą akcję #timefor50 (czas na równość). Na ich stronie internetowej można znaleźć mapę z oznaczonymi lokalizacjami biur architektonicznych prowadzonych przez kobiety z całego świata. W 2021 roku we włoskim pawilonie na Biennale Architektury w Wenecji stworzyły instalację opisującą nierówności w zawodzie, przedstawiającą statystyki dotyczące reprezentacji kobiet np. na panelach o tematyce architektonicznej. W 2018 roku wystosowały petycję w sprawie architektki Doriany Fuksas, kiedy jej mężowi Massimiliano, z którym razem prowadzi pracownię, przyznano nagrodę za całokształt twórczości. W ramach komentarza dodamy tylko, że pod petycją podpisali się m.in. sam nagrodzony mąż Doriany oraz Denise Scott Brown.

IG: @rebelarchitette

Bierzcie i śledźcie je wszystkie!

BAL Architektek – inicjatywa wspierająca kobiety w architekturze, zarówno projektantki, jak i jej użytkowniczki. Do tej pory mogłyście nas śledzić online na @bal_architektek, ale wkroczyłyśmy na papier! Balowiczki: Dominika Janicka, Barbara Nawrocka, Dominika Wilczyńska.
PS Niech żyje BAL!