Nieznośna lekkość litu
11.11-8.12.2023
Kraków

Dagmara Wyskiel pochodzi z Krakowa, ale od ponad 20 lat mieszka w Chile, w Antofagaście. Jej wystawa Lekkość litu prezentowana w Galerii Podbrzezie inspirowana jest bogactwem Chile, Argentyny i Boliwii. Lit – miękki, srebrzystobiały metal alkaliczny, kiedyś używany do produkcji szkła żaroodpornego, smarów, a także leków na chorobę afektywną dwubiegunową. Kraje tzw. trójkąta litowego są w posiadaniu ponad połowy światowych zasobów pierwiastka, który w XXI wieku stał się obiektem pożądania, „białym złotem”, ze względu na jego wysoką gęstość energii i zastosowanie w produkcji akumulatorów do samochodów elektrycznych. To tu produkuje się go, by Europejczycy cieszyli się czystym powietrzem. Elektromobilność to idealne połączenie zielonej technologii i wielkiego biznesu. Wyeliminowanie samochodów spalinowych ma uratować planetę. Problem w tym, że nie całą. W Chile sprzedaż samochodów elektrycznych stanowi obecnie ok. 0.5%.

Dagmara Wyskiel, Lekkość litu, kadr z wideo, dzięki uprzejmości artystki

Lit wydobywa się na różne sposoby. W trójkącie litowym dokonuje się jego ekstrakcji poprzez odparowywanie wody z rozległych solnisk. Wykorzystuje się w tym celu ponad 2 miliony litrów wody na tonę surowca, a wszystko to w najbardziej suchym miejscu na ziemi. Przemysłowe wydobycie litu w chilijskich równinach solnych pustyni Atakama, prowadzi do ubytku wód podziemnych, degradacji gleby i odcina lokalne społeczności od i tak skromnych zasobów wody pitnej.
Na wystawie przygotowanej we współpracy z kuratorką Małgorzatą Kaźmierczak, zobaczyć można cztery filmy, m.in. Trial and Error przenoszący nas w miejsce, z którego pozyskiwany jest lit, do świętej ziemi inkaskiej Pachamamy, w której każdy składnik natury ma swoje własne życie. Filmy pokazane są w instalacji z czarnej tkaniny, na której sól litowa tworzy obraz sugerujący kosmos. Pierwiastek, który był ponoć jednym z pierwszych, które pojawiły się po Wielkim Wybuchu, jest przed człowiekiem Zachodu na co dzień schowany, chociaż wszechobecny – czytamy w opisie wystawy.

10.11.-8.12.2023
Dagmara Wyskiel, Lekkość litu
Podbrzezie, Galeria Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, ul. Podbrzezie 3, Kraków

Dagmara Wyskiel, Lekkość litu, kadr z wideo, dzięki uprzejmości artystki