Poszukiwaczki przyszłości
Po rezydencji w Kenii BAL przedstawia przegląd pochodzących z kontynentu afrykańskiego architektek, które warto znać.
Drogie osoby czytelnicze! Zapewne umiecie wymienić nazwiska kilku sławnych architektów, a nawet architektek pochodzących z krajów leżących w Europie, Ameryce, Australii czy Azji. A co z Afryką? Prawdopodobnie wymienicie pochodzącego z Burkina Faso Francisa Kéré, który w zeszłym roku otrzymał najwyższe odznaczenie architektoniczne, czyli nagrodę Pritzkera, czy Davida Adjaye z Ghany, architekta Narodowego Muzeum Historii i Kultury Afroamerykańskiej w Waszyngtonie. Pierwszy z nich prowadzi biuro w Berlinie, drugi w Londynie. Możliwe też, że słyszeliście już o Lesley Lokko, która jest kuratorką tegorocznej edycji Biennale Architektury w Wenecji odbywającego się pod hasłem Laboratorium przyszłości. Lokko to szkocka czarnoskóra architektka, pisarka i feministka. Pochodzi z Ghany, zajmuje się przede wszystkim edukacją architektoniczną i nikt nie ma wątpliwości, że w tym roku w Wenecji głównym tematem będzie Afryka.
- Doreen Adengo to założycielka biura Adengo Architecture w Ugandzie. Doreen zdobywała wykształcenie i doświadczenie w USA i Wielkiej Brytanii, po czym wróciła do swojej rodzinnej Kampali, stolicy Ugandy. Jej działalność obejmowała projekty społeczne, szkoły i dostępne cenowo mieszkania oraz architekturę pasywną. Była też wykładowczynią. W 2022 roku zmarła w wieku 45 lat.
- Stella Mutegi to architektka i współzałożycielka kenijskiego studia biura Cave_bureau. Studiowała w Australii, po czym wróciła do Nairobi. Nazwa biura nie jest przypadkowa. Stella prowadzi badania geologiczne i antropologiczne jaskiń w Wielkich Rowach Afrykańskich i z nich czerpie inspiracje do tworzenia przestrzeni. Pracę jej biura mogłyście/mogliście widzieć na Biennale w Wenecji w 2021. Było to, zawieszone pod kopułą głównego pawilonu w Giardini, Muzeum Antropocenu.
- Tosin Oshinowo po studiach architektonicznych w Londynie i praktyce w Rotterdamie wróciła do Nigerii. W 2012 roku otworzyła swoje biuro CmDesign Atelier, w którym realizuje projekty urbanistyczne, architektoniczne i wnętrza. Jest twórczynią linii mebli, czerpiąc w dizajnie z nigeryjskich wzorów, autorką wielu projektów architektonicznych komercyjnych i luksusowych, a także tegoroczną kuratorką Sharjah Architecture Triennial w ZEA. Naszą uwagę zwrócił projekt wioski dla przesiedlonych mieszkańców i mieszkanek Ngarannam, obejmujący masterplan i architekturę mieszkań, szkoły i przestrzeni wspólnej.
- Dr Deena El-Mahdy to egipska naukowczyni i architektka, adiunktka na wydziale inżynierii architektonicznej, która bada nowe, zrównoważone materiały budowlane, korzystając z naturalnych zasobów, takich jak piasek, sól, ziemia, algi i drewno. Używa nowych technologii, m.in. druku 3D, i przetwarza odpady budowlane. W 2017 roku stworzyła blok z soli. W 2019 roku Deena została nominowana do nagrody Tamayouz Excellence Award for Women in Architecture.
- Nzambi Matee nie jest architektką, ale biotechnolożką, założycielką kenijskiego start-upu Gjenge Makers. Znalazła się w tym zestawieniu, bo zajmuje się produkcją materiałów budowlanych. Jej cegły i kostka do układania posadzek są w całości wyprodukowane z przetworzonych plastikowych śmieci i piasku. Trzydziestoletnia Nzambi za swój projekt dostała nagrodę Young Champion of the Earth 2020 Africa w programie UN ds. Ochrony Środowiska.
Ilustracja: Patrycja Mróz
Podczas naszej rezydencji w Kenii na Kenyatta University gościłyśmy na tamtejszym wydziale architektury. Na architekturze w Nairobi wciąż 80% osób studiujących stanowią mężczyźni, ale z każdym rokiem liczba kobiet rośnie. Po więcej przykładów kobiet w architekturze Afryki kierujemy na profil IG @african_female_architects
BAL Architektek inicjatywa wspierająca kobiety w architekturze, zarówno projektantki, jak i jej użytkowniczki. Do tej pory mogłyście nas śledzić online na @bal_architektek, ale wkroczyłyśmy na papier! Balowiczki:
Dominika Janicka,
Barbara Nawrocka,
Dominika Wilczyńska.
PS Niech żyje
