W małym kinie
5.04-1.06.2025
Wrocław

Najpierw telewizja, rewolucja wideo i DVD, multipleksy, wreszcie platformy streamingowe, które w większości wyparły kina studyjne. Kto pamięta te wszystkie Raje, Zrywy i Jutrzenki? No nikt, dlatego przypominają o nich w książce pod tożsamym tytułem Lech Moliński i Jerzy Wypych. Autorzy biorą na warsztat małe kina na Dolnym Śląsku, gdzie czasy, gdy każda miejscowość miała własne, są już przeszłością. Publikacja ukaże się w lipcu tego roku nakładem Wydawnictwa Warstwy, ale powojenne losy kin możemy prześledzić wcześniej na wystawie Te wszystkie Raje, Komety i Polonie. To nostalgiczna podróż przez krajobrazy miast, miasteczek i wsi kształtowanych przez kameralne, często rodzinne kina jednosalowe. Docenienie ich wspólnototwórczej roli – bycia centrum życia kulturalnego, społecznego i towarzyskiego, miejscem spotkań, tworzenia więzi i budowania filmowej tożsamości lokalnych społeczności.

Czwórka artystów – Gerard Lebik, Lech Moliński, Kamila Mróz i Jerzy Wypych – poprzez różne media: dźwięk, tekst, instalację i fotografię, zabiera nas do czasów, gdy ruchomych obrazów można było doświadczyć tylko poza domem, w specjalnych miejscach projekcji. Twórcy eksplorują materialność kina, przyglądając się jego zapomnianym elementom – od analogowych technologii wyświetlania obrazu, przez archiwalne taśmy, po dźwięk i architektoniczną przestrzeń. Kamila Mróz sięga do początków technologii kinowej, przywołując rurę Crookesa – XIX-wieczny wynalazek, który pośrednio umożliwił rozwój technologii wyświetlania obrazu – przypominając, że kino zaczyna się od światła i fizyki. Opowiadania Raj i Grażyna Lecha Molińskiego ukazują stopniowe wypieranie filmu z kinowych sal przez telewizję, VHS, DVD i streaming. Jerzy Wypych bada przestrzeń kina jako archiwum pamięci. Jego fotografie dokumentują kina w regionie, koncentrując się na detalach: ścianach, siedzeniach, projekcyjnych korytarzach. Z kolei Gerard Lebik skupia się na śladach dźwiękowych zapisanych w filmie. Warstwy dźwiękowe zapomnianych taśm filmowych, zniekształcone przez czas, stają się podstawą kompozycji do filmu, który nigdy nie powstał.

5.04-1.06.2025
Te wszystkie Raje, Komety i Polonie
Galeria FOTO-GEN, Wrocław, pl. bpa Nankiera 8

fot. Jerzy Wypych

fot. Jerzy Wypych

fot. Jerzy Wypych