Głos buntu
do 31.05.2024
Bytom

Kobiety poddawane różnego rodzaju wykluczeniom, obdzierane z godności i człowieczeństwa; znane i anonimowe; feministki, pisarki, Żydówki, Romki – ich doświadczenia i historie przybliża wystawa Krzycz Siostro, krzycz! Pokaz jest efektem projektu partycypacyjnego, w ramach którego artyści i artystki zaprosili do współpracy przedstawicielki lokalnych wspólnot m.in. kobiety z bytomskiej społeczności romskiej czy dziewczyny z miejscowego ośrodka wychowawczego. Punktem wyjścia dla ekspozycji są losy bohaterek żydowskiego pochodzenia żyjących w niemieckim Bytomiu lat 30. XX wieku. To historie o dyskryminacji, nienawiści, głębokiej niesprawiedliwości i ludzkich dramatach. Wśród nich m.in. tragiczne dzieje Else Croner, pisarki, pedagożki i feministki, która pozbawiona – jak wszyscy Żydzi w Niemczech po 1933 roku – praw obywatelskich oraz zagrożona deportacją do obozu koncentracyjnego popełniła samobójstwo. To losy matki i córki, Kathe Cohn i Friederike Marianne Guttman, które na skutek nasilenia się nastrojów antysemickich musiały wyjechać z rodzinnego miasta, a na mocy ustaw norymberskich straciły prawo do bytomskiej kamienicy, której były właścicielkami. To również dramat bytomianki, która zmuszana do unieważnienia swojego małżeństwa z Żydem, uciekła z ukochanym do polskiego Radzionkowa, walcząc o przetrwanie na granicy państw. Ich historie nie tylko przypominają o przeszłości, ale stanowią też punkt odniesienia dla teraźniejszości i współczesnych form wykluczenia. Wśród prac prezentowanych w formie instalacji site-specific m.in. projekt choreograficzny Barbary Gryki z udziałem podopiecznych Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Radzionkowie poddający refleksji pozycję mężczyzny. Wystawa, tak jak protest song Rosetty Tharpe Shout, Sister Shout!, z którego zaczerpnięto tytuł ekspozycji, upomina się o prawo do równości i nieskrępowanego wyrażania siebie – dla tych, które odeszły i tych, które są wśród nas.

Do 31. 05. 2024
Krzycz, Siostro, krzycz!
CSW Kronika, Bytom, Rynek 26

Lidija Mirković, Dialogue with Carmen, cykl zdjęć zrealizowany podczas rezydencji artystycznej w Bytomiu z kobietami z lokalnej społeczności romskiej, fot. Lidija Mirković