Zakazane imię
30.06-22.09.2023
Poznań

W tradycji Podhala niedźwiedzia powszechnie nazywano zaimkiem „On”. Ze względu na jego magiczną i transgresyjną naturę i niezwykłą moc, często utożsamianą z diabelską, nazwa zwierzęcia objęta była tabu. Zastępowaną ją więc określeniami naśladującymi groźne brzmienie wydawanych przez niego odgłosów i terminami odwołującymi się do statusu w wierzeniach, mitach i legendach. Zwany był „Przodkiem”, „Najstarszym z lasu”, „Tym, który chodzi cicho”, „Tym, który słyszy wszystko”. Mówiono o nim „Ciemny”, a kłusownicy wyprowadzeni przez niego w pole z tekstu Stanisława Witkiewicza twierdzili, że ma moc silniejszą niż „trzysta diabłów”. Właśnie do tej opowieści nawiązuje tytuł wystawy Katarzyny Depty-Garapich i Małgorzaty Mirgi-Tas Trzysta diabłów zjadłeś. Artystki podejmują wątek niedźwiedzia, interpretując go w odmienny, charakterystyczny dla siebie sposób. Jego postać daje początek wielu historiom i obrzędom zarówno wspólnotowym jak i prywatnym. Wielkoformatowe, kolorowe tkaniny Mirgi-Tas pokazują zwierzę jako nierozłączna część dawnego życia społeczności romskiej. Niedźwiedzie są u niej symbolem ujarzmionej natury, jednak nie do końca kontrolowanej przez człowieka. Artystka podkreśla ich baśniowe, mityczne pochodzenie, które daje im zdolność do wyrwania się spod ludzkiej kontroli i uwolnienia tego, co nieokiełznane. Katarzyna Depta-Garapich używa postaci niedźwiedzia jako metafory przejścia między dzieciństwem a dorosłością. Czarno-białe rodzinne fotografie wydrukowane na podstawie odnalezionych niedawno negatywów tworzą opowieść o przemianie głównej bohaterki w niedźwiedzia. Zwierzę staje się znakiem przemiany i wyzwolenia oraz sposobem radzenia sobie z poczuciem straty.

Katarzyna Depta-Garapich i Małgorzata Mirga-Tas, Trzysta diabłów zjadłeś
Galeria Skala
św. Marcin 49a, Poznań
30.06-22.09.2023

K.Depta-Garapich i M.Mirga-Tas, Spacer, kadr z filmu wideo, fot. Marcin Tas