Archeologia transformacji
onlajn
Archiwum Transformacji to liczący kilkanaście tysięcy zdjęć zbiór dokumentujący zmiany i procesy zachodzące w przestrzeni miejskiej Warszawy w czasie ostatnich dwóch dekad. Projekt artysty i asyriologa Marcina Chomickiego pokazuje zachodzące w przestrzeni miejskiej przemiany – od anarchizacji po 1989, przez fazę tworzenia nowego pejzażu miejskiego, aż po krajobraz po przemianie.
Stadion Warszawianka, Warszawa, 2021, fot. Marcin Chomicki, www.archiwumtransformacji.pl
Archiwum jest projektem artystycznym, subiektywnym zapisem zmian, jakie zaszły w przestrzeni miejskiej od roku 1989. Przedstawia historię znikania socmodernistycznej architektury, reorganizacji przestrzeni publicznej, wpływu nowych inwestycji na przestrzeń miejską, jest zapisem pojawiania się zjawisk gospodarczych (reklama, handel) i społecznych (sztuka ulicy, subkultury, oddolne ingerencje mieszkańców w przestrzeń osiedli, podwórek czy ogródków).
– Większości obiektów, które udokumentowałem w ciągu kilkunastu lat, już nie ma na mapie Warszawy – przyznaje Marcin Chomicki. – Rozmiar archiwum i jego różnorodność umożliwia mi organizowanie zdjęć w grupy pozwalające zanalizować czasy transformacji na wielu płaszczyznach. Projekt jest niczym dokumentacja rytuału przejścia społeczeństwa polskiego z przestrzeni postkomunistycznej do przestrzeni współczesnej. To opowieść o zrzuceniu starej skóry i narodzin nowej tożsamości.
„Kiedy myślimy o tym, co się stało w naszym kraju w końcu lat 80. w kategoriach zmiany systemowej, to umykają nam dwie istotne kwestie. Z jednej strony to, iż zmiana ta nie dokonała się w jakimś laboratorium odizolowanym od rzeczywistości, ale w europejskim kraju, w pewnym, konkretnym rejonie ziemskiego globu i w małym fragmencie tworzącego go ekosystemu. To zaś oznacza, że kluczowe dla jej przebiegu miały przeobrażające się relacje łączące nas z tymi zewnętrznymi porządkami, bo to te połączenia właśnie określają kim jesteśmy, co możemy, a co nie, jakie miejsce zajmujemy w hierarchiach. Z drugiej strony umyka nam to, że w kraju nad Wisłą nie zaszła zmiana jakiejś powierzchownej (systemowej właśnie) warstwy egzystencji, ale zmiana totalna, dotykająca każdego aspektu codzienności Polaków (poczynając od tego, co jedzą, jak mówią i mieszkają, jakimi obiektami się otaczają, przez to, w jakim rytmie żyją i jak pojmują czas, a kończąc na ich tożsamości, systemach wartości, nadziejach, lękach i uprzedzeniach)” – czytamy w tekście desynchronizacja/synchronizacja prof. Marka Krajewskiego na stronie projektu, na której przeczytać można także miniesej Olgi Drendy Entropia i my.
Stadion MKS Syrena, Warszawa 2007, fot. Marcin Chomicki, www.archiwumtransformacji.pl
