Od dystansu do zaangażowania

Adam Przywara dla NN6T

Pierwszym laureatem nagrody Priztkera w 1979 roku był Phillip Johnson, amerykański architekt, którego fascynacja polityką i kulturą nazistowskich Niemiec w latach 30. XX wieku dopiero dziś staje się istotnym tematem w ocenie jego postaci. W tym kontekście jeszcze ciekawszym wydaje się tegoroczny wybór laureata tej prestiżowej nagrody. Medal za całokształt twórczości otrzymał bowiem Diébédo Francis Kéré, architekt pochodzący z Gando w Burkina Faso, dziś mieszkający na na stałe w Berlinie. Na jego realizacje składa się szereg budynków szkolnych, szpitalnych i administracyjnych, które architekt tworzył od początku lat 2000. m.in. w Republice Beninu, Burkina Faso, Kenii czy Sudanie. W twórczości Kéré znajdziemy oryginalną koncepcję materialności w architekturze, rozumianej jako proces, oparty na bliskiej relacji między architektem, robotnikami a materiałami i miejscem. Ten aspekt jego twórczości widać np. w rozwiązaniach użytych podczas realizacji kompleksu szkolnego w Gando. Na potrzeby projektu lokalna glina została zmieszana z cementem w takich proporcjach, aby uzyskać odpowiednie właściwości termiczne budynku. Jednocześnie budowa kompleksu zaaranżowana została w taki sposób, by stworzyć stałe miejsca edukacji zawodowej i rzemieślniczej dla lokalnej społeczności. Kéré w bezpośredni i aktywny sposób zaangażowany był w proces powstawania obiektu, jego społeczne i ekonomiczne realia. W jaskrawy sposób kontrastuje to z modernistycznym dystansem i wizją władzy architekta, którą uosabiał pierwszy laureat Priztkera. To fakt być może istotniejszy niż to, że nagroda po raz pierwszy w historii powędrowała w ręce czarnoskórego architekta.

Diébédo Francis Kéré
Pritzker Prize 2022

Diébédo Francis Kéré, Sarbalé Ke, fot. Iwan Baan

Diébédo Francis Kéré, National Park of Mali, fot. Iwan Baan

Diébédo Francis Kéré, LÇo Doctors’ Housing, fot. Francis Kéré