Pegasus zdemaskowany
do 18.04.2022
Montreal

Forensic Architecture to grupa badawcza, którą tworzy kilkadziesiąt osób łączących swoje specjalizacje w interdyscyplinarnej grupie śledczej. Ich analizy dotyczące przemocy, przykładów terroru, nadużywania władzy, prezentowane są z wykorzystaniem strategii kuratorskich i wystawienniczych. Forensic Architecture stosuje szereg metod i technologii: gromadzenie danych wywiadowczych typu open source, oprogramowanie architektoniczne, badania wolumetryczne, renderowanie 3D, odtwarzanie miejsc przestępstw, kartografie przestrzenne i czasowe, zdjęcia satelitarne, mapowanie dźwięku i analizę danych, a także tradycyjne zeznania świadków. Wszystko to tworzy obywatelską kontrkryminalistykę.

Najnowszy projekt Forensic Architecture prezentowany jest w formie wystawy zatytułowanej Terror Contagion i dotyczy przemocy cybernetycznej. W dochodzeniu Digital Violence: How the NSO Group Enables State Terror, wspieranym przez Amnesty International i The Citizen Lab, zbadano dziesiątki celów inwigilacji państwowej – dziennikarzy, opozycjonistów i aktywistów, w tym bliskich przyjaciół grupy badawczej Forensic Architecture, by zmapować cyfrowe pole bitwy, na którym różne państwa toczą wojnę ze społeczeństwem obywatelskim. Contagion to nazwa trwającego śledztwa w sprawie izraelskiego producenta broni cybernetycznej NSO Group i szeroko omawianych nadużyć, które umożliwiają stosowanie złośliwego oprogramowania Pegasus, sprzedawanego rządom na całym świecie i wykorzystywanego do atakowania obrońców praw człowieka, aktywistów i dziennikarzy. Jako zaawansowane narzędzie cyberszpiegowskie Pegasus może być potajemnie instalowany na telefonach komórkowych i innych urządzeniach umożliwiając operatorom odczytywanie wiadomości tekstowych, maili, śledzenie połączeń i lokalizacji, zbieranie haseł dostępowych oraz aktywowanie wbudowanych w smartfony mikrofonów i kamer. Informacje ujawnione przez Pegasus Project w 2021 r. wstrząsnęły światem – także polską sceną polityczną – wyciekła lista zawierająca tysiące potencjalnych „infekcji” osób publicznych, a dowody na to, że przedmiot codziennego użytku może zostać przechwycony, by stać się bronią wymierzoną przeciwko obywatelom, wywołały oburzenie i protesty.

W opisie wystawy prezentowanej w Musée d’art contemporain de Montréal można przeczytać m.in.: W epoce nadzoru i prawicowej „post-prawdy”, Forensic Architecture tworzy nową politykę i poetykę gromadzenia dowodów oraz tworzenia prawdy, co skutkuje znaczącym wkładem w dyskurs prawniczy i estetyczny, jednocześnie pomagając nam na nowo wyobrazić sobie, jak może wyglądać zaangażowana sztuka polityczna.

Na stronie poświęconej wystawie, której oprawę dźwiękową stworzył Brian Eno, dostępna jest obszerna dyskusja z udziałem m.in. Eyala Weizmana, założyciela Forensic Architecture oraz Laury Poitras, dokumentalistki, której prace prezentowane są na wystawie: https://macm.org

Forensic Architecture: Terror Contagion, Musée d’art contemporain de Montréal / MAC

Terror Contagion
Musée d’art contemporain de Montréal / MAC
Montreal, Kanada
do 18.04.2022