Postmodernizm w drugim świecie
Ilustracja Bogdana Bogdanovicia (Courtesy Ksenija Bogdanović), ze strony www.archpaper.com
Adam Przywara dla NN6T
Rozwój stylu postmodernistycznego tradycyjnie kojarzony był z architekturą pojawiającą od lat 70. w krajach rozwiniętego kapitalizmu. Szczególną rolę przypisywano twórcom i realizacjom ze Stanów Zjednoczonych, jak choćby realizacjom Roberta Venturiego i Denise Scott Brown. Ten pogląd na historię stylu i związanej z nim postmodernistycznej teorii architektury od kilku lat jest jednak rewidowany przez środowisko naukowe. W Polsce już w 2013 roku opublikowana została antologia tekstów pt. Postmodernizm Polski pod redakcją Lidii Klein i Alicji Gzowskiej. Na początku tego roku doczekaliśmy się rozszerzenia tego zagadnienia na horyzont całego zimnowojennego „drugiego świata”, czyli publikacji Second World Postmodernism pod redakcją Vladimira Kulicia. Zebrane w publikacji teksty wskazują na oryginalne sposoby zapożyczania, adaptowania czy definiowania postmodernizmu w architekturze w kontekście architektury socjalistycznej. W trzech działach książki zatytułowanych: Dyskursy, Praktyki, Wymiany, znajdziemy teksty przodujących badaczy zagadnienia, takich jak Maroš Krivý, Virág Molnár, Alla Vronskaya, Łukasz Stanek czy wspomniane Lidia Klein i Alicja Gzowska. Zebrane w publikacji eseje ugruntowują postmodernizm w architekturze socjalistycznej jako dziedzinę wiedzy, jednocześnie prowokując do dalszych badań. Jedną z ciekawszych obserwacji ujętych w książce – jak zauważa jej przenikliwy recenzent Ross Wolf w swoim tekście dla The Architects Newspaper – jest specyficzna relacja między postmodernizmem a socrealizmem w krajach bloku wschodniego, która każe na nowo spojrzeć na powojenne dzieje reakcji na modernizm (postmodernizm) w architekturze światowej
